Cá anh vũ (Semilabeo obscorus) là loài cá đặc hữu của vùng Hoa Nam-Trung Quốc và của Việt Nam. Thịt cá mềm, ít xương dăm, thơm ngon, được coi là cá tiến vua, giá bán cao nhất trong các loại cá nước ngọt hiện nay (300.000 – 400.000đ/kg) nhưng muốn ăn phải đặt trước cả tháng, thậm chí cả… năm vì không có hàng.
– Vì vậy đề án ”Bảo tồn, tái tạo và phát triển nguồn gen cá anh vũ Semilabeo obscorus (Lin 1981)” thực hiện tại Trung tâm Quốc gia giống thuỷ sản nước ngọt miền Bắc (Phú Tảo, Gia Lộc, Hải Dương), trực thuộc Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thuỷ sản 1 với mục tiêu nhằm phục hồi nguồn gen cá anh vũ quý hiếm có nguy cơ bị tuyệt chủng và phát triển loài cá này thành đối tượng nuôi. Cá anh vũ thu mua từ Tuyên Quang về được bố trí nuôi vỗ trong bể xi măng 50m3 có vòi phun nước tạo thành mưa từ xung quanh xuống và nước chảy ngầm dưới đáy bể. Cá được cho ăn bằng thức ăn hỗn hợp viên Cargill tỉ lệ đạm 26%, xay nhỏ trộn với bột mì làm chất dính. Thời gian nuôi vỗ từ tháng 11/2005 đến tháng 3/2006. Tổng số lượng đàn cá bố mẹ đưa vào nuôi vỗ là 316 con với trọng lượng trung bình 350g/con.
– Trong thời gian nuôi vỗ loại thức ăn cho mỗi bể được sử dụng khác nhau nhằm đánh giá hiệu quả của từng công thức thức ăn tới sự thành thục của đàn cá bố mẹ. Ba loại công thức thức ăn được bố trí ngẫu nhiên với 3 lần lặp cho ăn 10% gồm: 100% thức ăn công nghiệp (TN1), thức ăn công nghiệp kết hợp với thức ăn tự nhiên tỷ lệ 1:1 (TN2) và thức ăn công nghiệp kết hợp với thức ăn tự nhiên tỷ lệ 1:5 (TN3). Khi đến độ trưởng thành, cá được cho dùng 2 loại kích dục tố gồm RLH-A + Dom và HCG, tiêm 2 lần. Tiêm liều khởi động: 1/3 số lượng thuốc; liều quyết định: 2/3 lượng thuốc cần tiêm. Lượng tiêm cho cá đực bằng 1/3 cá cái, tiêm 1 lần. Tiến hành tiêm liều khởi động cho cá và liều quyết định sau liều khởi động khoảng 6 tiếng. Kiểm tra thấy cá bắt đầu rụng trứng thì tiến hành vuốt trứng, sẻ vào bát và tiến hành thụ tinh nhân tạo. Sau khi thụ tinh cho trứng xong đưa trứng ra các dụng cụ ấp trứng. Trứng sau khi được thụ tinh được đưa vào ấp trong 3 dụng cụ gồm: Khay ấp trứng cá rô phi, ấp trong bình tôn hình nón nhỏ vẫn dùng cho ấp cá chép hoặc ấp trong bát (ấp tĩnh). Phương pháp sử dụng bình ấp trứng cá chép cho việc ấp trứng cá anh vũ đem lại hiệu quả tốt nhất với tỷ lệ ra cá bột cao (35,8%) và tỷ lệ dị hình thấp tương đương các loài cá khác khoảng 2,8%. Mùa vụ cá thành thục và tham gia sinh sản vào tháng 4. Có thể sử dụng các loại thức ăn như lòng đỏ trứng gà, bột đậu tương để ương nuôi cá anh vũ trong giai đoạn cá bột lên cá hương đạt tỷ lệ sống trên 80% và cá lớn nhanh.
– Nghiên cứu sinh sản nhân tạo thành công mở ra triển vọng phát triển cá anh vũ thành đối tượng cá nuôi. Theo anh Nguyễn Hữu Ninh-Giám đốc Trung tâm Quốc gia Giống thủy sản nước ngọt miền Bắc thì triển vọng của nghề nuôi cá quý rất tốt: ”Chỉ cần đặt trước, chúng tôi sẵn sàng đáp ứng nhu cầu giống cá anh vũ cho bà con với giá cả không đắt hơn nhiều so với cá thông thường.
