Bệnh từ đất có nguyên nhân quan trọng là vi sinh vật gây hại phát triển mạnh do đất thoái hóa. Đưa hữu cơ vào đất là giải pháp hàng đầu để phòng trị bệnh.

Có nhiều biện pháp để trả hữu cơ lại cho đất rất hiệu quả. Chẳng hạn, ở Long An, hiện đã có khoảng hơn 10% trong tổng diện tích khoảng 10 ngàn ha thanh long đã được nông dân dùng cây hoa mười giờ để phủ đất vườn.

Trồng hoa mười giờ để phủ đất vườn thanh long

Cụ thể, họ băm hoa mười giờ thành từng đoạn ngắn, rải dày trong vườn rồi tưới nước. Cây mười giờ sẽ tự mọc phủ cả vườn. Dùng hoa mười giờ phủ đất vườn thanh long là một hình thức trả hữu cơ lại cho đất rất tốt, nông dân không tốn chi phí thuốc trừ cỏ, ít tốn phân bón, thuốc BVTV, trong vườn ít thấy sâu bệnh, cây thanh long sinh trưởng khỏe. Trong thời gian khô hạn, nước nhiễm mặn, vườn thanh long có phủ đất bằng hoa mười giờ vẫn phát triển tốt.

Một tiến bộ khoa học của ngành nông nghiệp là trồng cây lạc dại để phủ đất. Tiến bộ này có vẻ đang bị lãng quên nhưng vẫn có những nông dân sử dụng. Ở Di Linh (Lâm Đồng), có một nông dân trồng cà phê, dùng lạc dại để phủ đất.

Trồng lạc dại để phủ đất vườn tiêu

Để cân bằng lại sinh thái trong đất, thì phải quay trở lại con đường canh tác thuận thiên, bồi dưỡng cho đất, làm tăng độ phì của đất. Lâu nay, chúng ta nói nhiều về bón phân cân đối nhằm giúp cho cây trồng phát triển bền vững và cho năng suất ổn định. Điều này không sai, nhưng bón phân cân đối mà không chú ý đến hữu cơ thì đất vẫn tiếp tục suy thoái, cằn cỗi, không thể giữ được dinh dưỡng một cách cân đối. Cho nên, một vấn đề hết sức quan trọng là phải đưa hữu cơ vào đất, tức là trả hữu cơ lại cho đất. Hữu cơ mới làm tạo nên kết cấu bền vững cho đất, qua đó mới giữ được dinh dưỡng của đất.

Đồng thời hữu cơ tạo môi trường sống thuận lợi cho sự phát triển của VSV có lợi, VSV đối kháng. Người ta đã làm những thí nghiệm cho thấy đất càng bón nhiều hữu cơ thì VSV có ích càng nhiều lên và đất càng tốt (độ phì của đất).

Một trong những yếu tố quan trọng quyết định độ phì của đất là trong đất ấy có nhiều VSV có ích, VSV đối kháng. Những VSV này giúp cho cây trồng tăng được sức đề kháng, tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng để phát triển khỏe mạnh. Đồng thời những VSV có ích khống chế những VSV có hại để bảo vệ cây trồng.

Các nhà nghiên cứu về môi trường nông nghiệp bền vững của Hà Lan đến đó nhiều lần để lấy mẫu đất về phân tích và thấy đất vườn ấy rất là tốt, độ phì rất cao, cao hơn hẳn so với các vườn cà phê không trồng cây phủ đất. Những mùa nắng hạn, nhờ có cây lạc dại phủ đất, vườn cà phê đó đỡ phải tưới. Con rệp sáp cũng không leo lên cây cà phê mà chui xuống dưới tán cây lạc dại, nên cà phê cũng không bị nó gây hại.

Bên cạnh đó, để tăng độ phì cho đất, cần phải hạn chế sử dụng hóa học trong canh tác và đẩy mạnh sử dụng các sản phẩm hữu cơ. Nếu dùng hóa học thì dùng có mức độ, đúng phương pháp và ưu tiên dùng những loại thân thiện với môi trường.

Trên thế giới đang nổi lên vấn đề rất mới là sử dụng Probiotic (lợi khuẩn) trong nông nghiệp. Trong cơ thể của con người và động vật có rất nhiều lợi khuẩn. Lợi khuẩn giúp con người và động vật tăng được sức đề kháng, khống chế lại vi sinh vật gây bệnh.

Lợi khuẩn không chỉ nằm mãi trong cơ thể con người và động vật, mà thường xuyên được thải ra ngoài. Lợi khuẩn do con người và động vật thải ra, đi vào môi trường, làm tăng dinh dưỡng cho đất, giúp cho môi trường có sự cân bằng sinh thái, tạo nên một quần thể VSV trong đất với nhiều VSV có lợi, VSV đối kháng để khống chế VSV gây hại. Với cây trồng, lợi khuẩn giống như là bà đỡ để đưa thức ăn vào trong cây thuận lợi hơn, làm cho cây trồng tăng sức đề kháng. Đồng thời, lợi khuẩn lại theo thực phẩm từ cây trồng, quay trở lại vào cơ thể con người, tạo thành một vòng tuần hoàn.

Nguồn: Tổng hợp và đã được kiểm duyệt bởi Farmtech.